Rukūb Jīrūdū wa Lubs Tūbing fī ʿĀdāt al-Zifāf bi Jāmbī fī Ḍawʾ Aḥādīth al-Taṣwīr

Febriansyah Febriansyah, Fatihunnada Fatihunnada, Hasan Basri Salim, Saepul Anwar, Lingga Labbaika

Abstract


The interaction and exchange between local culture and Islamic culture dominate in influencing the social system. This research aims to explore the perspective of Hadith on the Gerudo and Topeng celebrations in Jambi. This research relies on an analytical descriptive method based on collecting library data from various paper and electronic sources and field data through observation and interviews. The researcher then used thematic methods in the takhrīj of hadith, involving the search for hadiths based on sentences related to the topic. In analyzing hadith texts, the researcher has employed a contextual method with comparison approach and has compared them with the opinions of ‘ulamā’ who are both supportive and critical of these approaches. The key finding of this research is that the taṣwīr prohibited by the Prophet Muhammad refers to taṣwīr that contains an 'illah or reason for its prohibition. This prohibition applies to taṣwīr used as a rival to Allah's creation, for worship, or due to elements in its form that contradict Islam. Therefore, Gerudo and Topeng are not considered prohibited taṣwīr because current practices no longer embody the reasons for their prohibition.


Keywords


Hadis, Taṣwīr, Gerudo, Topeng.

References


Abū Bakr, Ḥasan. (2024, Februari 3). al-muqābalah al-syakhṣiyyah.

Abū Dāwūd, Sulaymān ibn al-Ashʿath al-Sijistānī. (1430 H). Sunan Abī Dāwūd. Lubnān: Dār al-Risālah al-ʿĀlamiyyah.

Abū Jayb, Saʿdī. (1408 H). Al-Qāmūs al-Fiqhī. Dimashq: Dār al-Fikr.

Ahmad, A. (2016). Methodology of Hadith Comprehension: Interpretation Techniques in Fiqh Al-Hadith. Jurnal Hadhari: An International Journal, 8(1), 145–168.

Alamsyah, Siti Mahmudah, and Syamsul Huda. (2020). The Contextualization of Hadith in Indonesia: Nusantara Ulema's Response to Islamists. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(7), 1548-1558.

‘Alī Jum‘ah, Muḥammad ‘Abd al-Wahhāb. (2008 M). Fatāwā Dār al-Iftā’ al-Miṣriyyah: Ḥukm Binā’ al-Masjid ‘alā al-Maqābir al-Mundarisah. Diakses pada 21 April 2024 dari https://www.dar-alifta.org/ar/fatawa/13098/بناء-المسجد-على-المقابر-المندرسة

‘Alī, Aḥmad Muṣṭafā. (1408 H). al-Syarī‘ah al-Islāmiyyah wa al-Funūn: al-Taṣwīr wa al-Mūsīqā wa al-Ghinā’ wa al-Tamṡīl. Bayrūt: Dār al-Jīl.

Anugrahi, S. R. (2022). Kesenian Kompangan Sebagai Kebudayaan Islam Melayu Di Provinsi Jambi. Krinok: Jurnal Pendidikan Sejarah Dan Sejarah, 1(3), 191–201. https://doi.org/10.22437/krinok.v1i3.22669

Asnawī. (2024, Januari 26). al-muqābalah al-syakhṣiyyah.

Al-ʿAynī, Maḥmūd ibn Aḥmad Badr al-Dīn. (1421 H). ʿUmdat al-Qārī Sharḥ Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. al-Qāhirah: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah.

Al-Aʿẓamī, Muḥammad ʿAbd Allāh. (1437 H). Al-Jāmiʿ al-Kāmil fī al-Ḥadīth al-Ṣaḥīḥ al-Shāmil. Riyāḍ: Dār al-Salām li al-Nashr wa al-Tawzīʿ.

Al-Baghawī, al-Ḥusayn ibn Masʿūd. (1417 H). Tafsīr al-Baghawī. Riyāḍ: Dār Ṭayyibah li al-Nashr wa al-Tawzīʿ.

Al-Bukhārī, Muḥammad ibn Ismāʿīl. (1311 H). Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Bayrūt: Dār Ṭawq al-Najāh.

Cholif, M. A. (2019). Sumpit Gading Damak Ipuh: Hukum Adat Melayu Jambi. Jambi: Salim Media Indonesia.

Dār al-Iftā’ al-Miṣriyyah. (n.d.). Ḥukm binā’ al-Masjid ‘alā al-Maqābir al-Mundarisa - al-fatāwā. https://www.dar-alifta.org/ar/fatawa/13098/بناء-المسجد-على-المقابر-المندرسة

Al-Duwaysh, ʿAbd Allāh ibn Muḥammad ibn Aḥmad. (1411 H). Al-Tawḍīḥ al-Mufīd li-Masāʾil Kitāb al-Tawḥīd. Riyāḍ: Dār al-ʿUlayyān.

Al-Farāhīdī, al-Khalīl ibn Aḥmad. (1317 H). Kitāb al-ʿAyn. Miṣr: Dār wa Maktabat al-Hilāl.

Fatihunnada F. (2023). Rasionalisasi Pemahaman Hadis (1st ed.). Yogyakarta: Penerbit Karya Bakti Makmur Indonesia.

Fatihunnada, F., Nur Faricha, Hasan Basri Salim. (2021). Mukena: A balance between the Indonesian women's prayer dress and the hadiths on the prayer of prophet's wives | موكينا: موازنة بين لباس صلاة المرأة الإندونيسية وأحاديث صفة صلاة أمهات المؤمنين. Al-Zahra: Journal for Islamic and Arabic Studies, 18(1), 155-186.

Febriansyah, R. (2019). Topeng Mersam 1940an Hingga Setelah Tahun 1990 an. Istoria: Jurnal Ilmiah Pendidikan Sejarah Universitas Batanghari, 3(1), 93. https://doi.org/10.33087/istoria.v3i1.58.

Hafidi, Hakima Ahmed. (2020). Systematic Renewal in The Study of Hadith Terminology and Its Prospects | التجديد المنهجي في علم مصطلح الحديث وآفاق تحريره. Al-Zahra: Journal For Islamic And Arabic Studies, 17(1), 93-130.

Al-Ḥasanī, Muḥammad ibn ʿAlawī al-Mālikī. (1413 H). Majmūʿ Fatāwā wa Rasāʾil. al-Madīnah al-Munawwarah: al-Rashīd.

Hasbullah. (2014). Dialektika Islam Dalam Budaya Lokal: Potret Budaya Melayu. Sosial Budaya: Media Komunikasi Ilmu-Ilmu Sosial Dan Budaya, 11(2), 166–189.

Ibn Baṭṭāl, ʿAlī ibn Khalaf. (1423 H). Sharḥ Ṣaḥīḥ al-Bukhārī li-Ibn Baṭṭāl. Riyāḍ: Maktabat al-Rushd.

Ibn Ḥajar, Aḥmad ibn ʿAlī al-ʿAsqalānī. (1379 H). Fatḥ al-Bārī Sharḥ Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Bayrūt: Dār al-Maʿrifah.

Ibn Manẓūr, Muḥammad ibn Mukarram ibn ʿAlī. (1414 H). Lisān al-ʿArab. Bayrūt: Dār Ṣādir.

Ibn Rajab, ʿAbd al-Raḥmān ibn Aḥmad al-Ḥanbalī. (1422 H). Rawāʾiʿ al-Tafsīr. al-Mamlakah al-ʿArabiyyah al-Suʿūdiyyah: Dār al-ʿĀṣimah.

Ilyas, A. dan L. O. I. A. (2019). STUDI HADIS: Ontologi, Epistemologi, dan Aksiologi (1st ed.). Depok: Rajawali Press.

Al-Ityūbī, Muḥammad ibn ʿAlī ibn Ādam. (1436 H). Al-Baḥr al-Muḥīṭ al-Thajjāj fī Sharḥ Ṣaḥīḥ Muslim. Riyāḍ: Dār Ibn al-Jawzī.

Al-Jawzī, ʿAbd al-Raḥmān ibn ʿAlī. (1418 H). Kashf al-Mushkil min Ḥadīth al-Ṣaḥīḥayn. Riyāḍ: Dār al-Nashr.

Al-Jibrīn, ʿAbd Allāh ibn ʿAbd al-ʿAzīz. (1424 H). Tashīl al-ʿAqīdah al-Islāmiyyah. Riyāḍ: Dār al-Ṣumayʿī.

Kesturi, Ganis dan Muhammad Irfan Helmy. (2022). The Understanding of Hadith Sadaqah and Its Implementation on Social Empowerment: A Research on Jum’ah Berkah Tradition in Wonogiri Society. Jurnal Studi Ilmu-Ilmu al-Qur’an dan Hadis, 23(1), 69-88.

Lisalam, R. H. (2022). Ancaman Bagi Pembuat Gambar Dan Patung Dalam Hadits Menurut Ahmad Hassan. Holistic Al-Hadis, 8(1), 88–107.

Muḥammad ibn Aḥmad ‘Alī Wāṣil. (1420 H). Aḥkām al-Taṣwīr fī al-Fiqh al-Islāmī. al-Riyāḍ: Dār al-Ṭayyibah.

al-Munāwī, Zayn al-‘Ābidīn al-Ḥaddādī. (1408 H). al-Taysīr bi-Syarḥ al-Jāmi‘ al-Ṣaghīr. Maktabat al-Imām al-Syāfi‘ī: al-Riyāḍ.

Muslim, Muslim ibn al-Ḥajjāj al-Nīsābūrī. (1374 H). Ṣaḥīḥ Muslim. Bayrūt: Dār Iḥyā’ al-Turāṡ al-‘Arabī.

Muṣṭafā, Ibrāhīm et.al. (1420 H). al-Mu‘jam al-Wasīṭ. Dār al-Da‘wah: Iskandariyyah.

Mustaghfirin, M. K., & Mujab, S.. (2022). منهج التصحيح والتضعيف عند المحدثين: دراسة نقدية لمنهج الشيخ الألباني نموذجا. Al-Zahra: Journal for Islamic and Arabic Studies, 19(2).‎

al-Nawawī, Yaḥyā ibn Syaraf. (1347 H). al-Majmū‘ Syarḥ al-Muhadzdzab. al-Qāhirah: Idārat al-Ṭibā‘ah al-Munīriyyah.

al-Nawawī, Yaḥyā ibn Syaraf. (1392 H). al-Minhāj Syarḥ Ṣaḥīḥ Muslim ibn al-Ḥajjāj. Bayrūt: Dār Iḥyā’ al-Turāṡ al-‘Arabī.

Poesponegoro, M. D. dan N. N. (2019). Sejarah Nasional Indonesia II. Jakarta: Balai Pustaka.

Pursika, I. N. (2009). Kajian Analitik Terhadap Semboyan ”Bhinneka Tunggal Ika”. Jurnal Pendidikan Dan Pengajaran, 42(1), 15–20.

Al-Qaraḍāwī, Yūsuf. (1418 H). Al-Ḥalāl wa al-Ḥarām fī al-Islām. al-Qāhirah: Maktabat Wahbah.

al-Qarḍāwī, Yūsuf. (1432 H). al-Islām wa al-Fann. al-Qāhirah: Maktabat Wahbah.

al-Qasṭallānī, Aḥmad ibn Muḥammad. (1323 H). Irsyād al-Sārī li-Syarḥ Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Miṣr: al-Maṭba‘ah al-Kubrā al-Amīriyyah.

Riḍā, Muḥammad Rasīd ibn ‘Alī et.al. (1329 H). Fatāwā al-Manār: Ittikhāḏ al-Ṣuwar wa Ta‘līqihā ‘alā al-Judrān. Majallat al-Manār, no. 14.

Riḍā, Muḥammad Rasyd ibn ‘Alī et.al. (1336 H). Fatāwā al-Manār: Ḥukm al-Taṣwīr wa Ṣan‘ al-Ṣuwar wa al-Tamāṡīl wa Ittikhāḏuhā. Majallat al-Manār, no. 20.

Al-Tirmidhī, Muḥammad ibn ʿĪsā. (1430 H). Sunan al-Tirmidhī. Bayrūt: Dār al-Risālah al-ʿĀlamiyyah.

Ubaidilah. (2024, Januari 30). al-muqābalah al-syakhṣiyyah.

Ubaidillah. (2022). Kolaborasi Agama dan Adat: Studi Sesi Belarak pada Pernikahan di Mersam, Batang Hari, Jambi. Tsaqofah, 20(2), 19–34. https://doi.org/10.32678/tsaqofah.v20i2.6723.

Al-ʾUramī, Muḥammad al-Amīn ibn ʿAbd Allāh. (1430 H). Al-Kawkab al-Wahhāj wa al-Rawḍ al-Bahhāj fī Sharḥ Ṣaḥīḥ Muslim. Bayrūt: Dār Ṭawq al-Najāh.

Wahid, Abdul Hakim, Sicah Ianatillah Zakiyatul Muhandisah. (2022). معاملة المجتمع المسلم الاندونيسي من قبل القرآن والحديث. Al-Zahra: Journal For Islamic And Arabic Studies, 19(2), 205-218.

Wizārat al-Awqāf wa al-Syu’ūn al-Islāmiyyah. (1404 H). al-Mawsū‘ah al-Fiqhiyyah al-Kuwaytiyyah. al-Kuwayt: Dār al-Salāsil.

Al-Zabīdī, Muḥammad ibn Muḥammad ibn ʿAbd al-Razzāq. (1422 H). Tāj al-ʿArūs min Jawāhir al-Qāmūs. Dimashq: Dār al-Hidāyah.


Full Text: PDF

DOI: 10.15408/zr.v21i1.39781

Refbacks

  • There are currently no refbacks.