NILAI-NILAI TASAWUF DALAM QOSIDAH “IDZÂ SYI`TA AN TAHYÂ SA'ÎDAN” KARYA IMAM ABDULLAH AL-HADDAD

Deden Ahmad Shobari, Daud Lintang, Ghozi Abdul Aziz

Abstract


Abstract

This study aims to identify the Sufi values in “Idhā Shi'ta An Tayā Saʿīdan”, a work by Al-Imām ʿAbdullāh Al-addād, through a prosodic (ʿarū) analysis, as well as to examine the zihāf and ʿillah elements in the qaīdah according to the science of Arabic prosody. The researcher concludes that Sufi values (qiyam ūfiyyah) are a part of exemplary moral values (qiyam miāliyyah), which are the values expected to be practiced by society in daily life. The researcher uses a descriptive-analytical method, by describing and analyzing the verses of the qaīdah “Idhā Shi'ta An Tayā Saʿīdan”, and identifying its zihāf and ʿillah elements. The study concludes that the qaīdah, composed by Al-Imām ʿAbdullāh Al-addād, consists of 43 verses, written in the awīl meter, which follows the pattern Faʿūlun Mafāʿīlun Faʿūlun Mafāʿīlun repeated twice (2x). It contains a total of 344 tafʿīlahs, including 103 instances of zihāf al-qab, and 241 correct (aī) tafʿīlahs, with no ʿillah found in the qaīdah. The Sufi values identified in the qaīdah include: Strengthening of Certainty (Tasīn al-Yaqīn), Ashʿarī Creed (ʿAqīdah al-Ashʿarī), Recitation of the Qur'an with contemplation (Tilāwat al-Qurʾān maʿa Tadabburihī), Consistency in Reflection (Mulāzamat al-Fikr), Diligence (al-Jidd), Patience (al-abr), Gratitude (al-Shukr), Reliance on God (al-Tawakkul), Contentment (al-Riā), Sincerity (al-Ikhlā), Satisfaction with what one has (al-Qanāʿah), Generosity (al-Badhl), Avoiding faults such as envy (asad), deceit (ghish), betrayal (ghadr), pursuit of fame (alab al-jāh), and greed (amaʿ), Encouragement of supplication (al-amr bi al-duʿāʾ), Maintaining the obligatory prayers (muāfaat ʿalā al-alawāt al-maktūbah), Repentance (al-tawbah), Seeking forgiveness (al-istighfār), and sending blessings upon the Prophet Muhammad (al-alāt ʿalā al-Nabī Muammad).

Keywords: Al-Qiyam, Tasawwuf, Qosidah, Suluk

 

Abstrak

Penelitian ini bertujuan untuk mengetahui nilai-nilai sufi dalam “Idzâ Sy`ta An Tahyâ Sa'îdan”, karya Al-Imâm Abdullâh Al-Haddâd Dirâsah Arudiyyah serta mengetahui Zihâf dan ‘illatnya qosidah menurut ilmu arudh. Peneliti menyimpulkan bahwa qiyam sufiyyah merupakan bagian dari qiyam misaliyah atau contoh, yaitu nilai-nilai yang diharapkan penerapannya oleh masyarakat dalam perilakunya sehari-hari. Peneliti menggunakan metode deskripsi analisis, yaitu dengan cara mendeskripsikan dan menganalisis bait-bait qosidah “Idzâ Sy`ta An Tahyâ Sa'îdan”, serta mengetahui Zihâf dan ‘illatnya qosidah. Dan dari penelitian ini, menghasilkan bahwasannya qosidah “Idzâ Sy`ta An Tahyâ Sa'îdan”, karya Al-Imâm Abdullâh Al-Haddâd terdiri dari 43 bait menggunakan bahr Towil yang mana wazannya Fa'ûlun Mafâ'îlun Fa'ûlun Mafâ 'îlun dua kali (2x), berisi 344 taf’îlat, diantaranya ada 103 zihâf al-Qabdi dan 241 taf’îlat Soh̠îh̠ dan tidak ditemukannya illat pada qosidah. Adapun nilai-nilai tasawuf yang terkandung diantarannya: Tahsînul Yaqîn ،Aqîdatul Asy’ari، Tilâwatul Qur’an ma’a tadabburihî, Mulâzamah al-Fikr, Al-Jid, Al-Sabr, Al-Sykr, Al-Tawakkal, Ar-Ridô, Al-Ikhlâs, Al-Qonâ’ah, Al-Bazl, Tarku u’yûb, Hasad, Ghisy, Ghodr, Talabul jáh, Tamak, Amaro bid-du’â, Muhafazo Al-Solât al-Maktubah, Taubat, Istighfâr, Al-Sholât ala-nabi Muhammad.

Kata Kunci: Al-Qiyam, Tasawwuf, Qosidah, Suluk


References


Al-Badawi, Musthofa Hasan. Al-Imam Al-Haddâd Mujaddidu al-Qorn al-tsâni Asy’ar al-Hijrî. Tarim: Dar al-Hawi, 1994.

Al-Fairuzabadi, Majduddin Abu Tahir Muhammad bin Ya’qub. Al-Qâmûs Al-Muhît. Beirut: Mu’assasat Al-Risalah untuk Pencetakan, Penerbitan, dan Distribusi, 2005.

Al-Fâkhûrî, Hana. Târîkhul Adab Al-Arobî. Lebanon: Percetakan Paulus, 1953.

Al-Fasi, Abil al-Abbas Ahmad mashur az-zarouq. Qowaidut Tasawuf. Mesir: Percetakan Mesir, 1418.

Al-Ghumari, Az-Zamzami Muhammad bin Siddiq. Al-Intisyar litoriqis al-Suffiyyah al-Akhyar, n.d.

Al-Haddad, Abdullah bin Alawi. Ad-Durr Al-Manzum Li Dzawi Al-Uqul Wa Al-Fuhum., n.d.

Al-Haddad, Alwi bin Hasan. Busyrâ al-Fuâd bi Tarjamah al-Imâm al-H̠addâd, n.d.

Al-Haqq, Muhammad Amin. Al-Qiyam al-Islâmiyyah fi at-Ta’lîm wa Atsârihâ ala al-Mujtama. Universitas Islam Al-Alimah Shitagon, 2012.

Al-Hasani, Ahmad bin Ajibah. Mi’roju al-Tasyawuf ila haqoiqi al-Tasawuf Kholifah, Haji. Kashf al-Zunun. Dar- al-Ihya al-Turots al-Arobi, n.d.

Al-Husaini, Muhammad Murtadho az-Zubaidi. Tâjul al-Arûs min Jawâhiri al-Qômûs. Kuwait: Kementerian Bimbingan dan Informasi, 1965.

Al-Jilâd, Majid Zaky. Taalumi al-Qiyam wa Ta’lîmuhâ. Oman: Dar al-Masiroh, 2009.

Al-Khawash, Syihabuddin Abu al-Abbas Ahmad bin ’Abbad Syu’aib al-Qana’i. Al-Kafi fi ’Ilmi al-’Arudh wa al-Qawafi. Diedit oleh Abdul Maqsud Muhammad Abdul Maqsud. Kairo: Maktabah al-Thaqafah al-Diniyah, n.d.

Al-Madani, Musthofa. An-Nusroh an-Nabawiyyah. Mesir: percetakan Amiriyyah, n.d.

Al-Mursi, Abul al-Hasan Ali bin Ismail bin Sida. Al-Muḥkam wal--Muḥīṭ al-Aʻẓam, Tahqiq oleh Abdul Hamid al-Hindawi. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah, 2008.

Al-Qaimi, Marwan Ibrahim. “Al-Manzhûmah al-Qîmîyah al-Islâmiyyah kama Tahaddadat fi al-Qur’ânil al-Karim was Sunnah asy-Syarîfah.” Jurnal Studi 6, no. 22 (1416).

Al-Qonûjî, Sodîq bin Hasan. Abjadul Ulûm. Damasku: Dar Al Kutub Al-Ilmiyah, 1978.

Al-Qusyairi, Abul al-Qosim Abdul Karim bin Marwan bin Abdul Malik bin Tolhah. Al-Risalah al-Qusyairi. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah, 2001.

Al-Siqillī, Ibn al-Qāṭī‘, Abū al-Qāsim ‘Alī ibn Ja‘far. al-Bār‘i‘ fī ‘Ilm al-‘Arūd. Diedit oleh Dār al-Thaqāfah al-‘Arabiyyah Aḥmad Muḥammad ‘Abd al-Dā’im. Kairo, 1982.

Al-Somadi, Khalid. Al-Qiyam al-Islamiyâh fi al-mandzûmah at-Tarbawiyyah dirâsat lil al-qiyam al-islâmiyyah wa Alya’y Ta’zîzuhâ. Kerajaan Maroko: ISESCO, 2008.

Al-Tsaqafi, Muhammad Abdul Majid bin Muhammad bin Kanhi Muti Al-Baqawi Al-Kamil. Imdâdul Fuâd bi Manâqib Qutb Al-Irshâd. Maktabah Al-Amin Manjiri, n.d.

Ali, Miqdan Yaljin Muhammad. Al-Ittijâh al-Akhlaqî fi al-Islâm Dirâsat Muqoronah. Kairo: Perpustakaan Al-Khanji untuk Pencetakan, Penerbitan, dan Distribusi, 1973.

As-Suwaidi, Wadihah Ali. “Tanmiyatul al-Qiyam al-Khôsoh bimâdah at-Tarbiyah al-Islâmiyyah laday Tilmîzât al-Marhalah al-I’dâdiyah bidaulati Qatar.” Universitas Ain Shams, 1409.

Diyab, Fawziya. Al-Qiyam wa al-‘âdât al-ijtimâ’iyah. Beirut: Dar al-Nahda al-Arabiyya, 1980.

Faishâl, Abdul Azîz. Al-Adabul Arobî wa Târîkuhu. Saudi Arabia: Kementerian Pendidikan Tinggi Universitas Imam Muhammad bin Saud Islamiyah, n.d.

Fattah, Muhammad Ibrahim Hassanein Abdul. Al-Wajīz al-Shāfī fī al-‘Arūḍ wa al-Qawāfī, 2020.

Ibn ‘Abbād, Abū al-Qāsim Ismā‘īl. al-Iqnā‘ fī al-‘Arūd wa Takhrīj al-Qawāfī. Diedit oleh Muḥammad Ḥasan Al-Yāsīn. Beirut: Maktabah al-‘Ilmiyyah, 1379.

Iskandar, Ahmad. Al-Wasît fi al-Adabi al-Arobî wa Târikhuhu. Mesir: Dar Al-Maârif, 1916.

Issa, Abdul Qadir. Haqā’iq ʿan al-Tasawuf. Dar- al-Irfan, n.d.

Khalīfah, Ḥājī. Kashf al-Ẓunūn, n.d.

Mandûr, Muhammad. Al-Adab wa Funûnuhu. Mesir: Percetakan Mesir, 2007.

Manna, Hashem Saleh. Ash-Shāfī fī al-‘Arūḍ wa al-Qawāfī. Beirut: Dar al-Fikr al-‘Arabī, 2003.

Manzur, Ibn. “Lisān al-ʿArab,” n.d.

Mas‘adah, Ibn. Al-Akhsys Sa‘īd. Kitāb al-‘Arūd. Diedit oleh Aḥmad Muḥammad ‘Abd Al-Dā’im. Mesir: Maktabah al-Zahrā’, n.d.

Matlub, Ahmad. Mu’jam Mustholahât al-Naqd al-Arobi al-Qodîm. Beirut: Libanon, 2001.

Muhammad, Umar Muhammad Ibrâhim. Min Tajaliyât al-khitôb al-Sufî Inda Syuarôi al-Azhar fî Nisfi Atŝani al-Qorn al-I’srîn. Madinah, 2018.

Saliba, Jamil. “Al-Mu’jam al-Falsafî,” 212. Beirut: Dar al-Kitab al-Lubnani, 1982.

Saqar, Hamid Ibrahim Muhammad. Nur al-Tahqiq. Dar al-Ta’leef, 1390.

Smith, Muhammad bin Zain bin. Gôyatul al-Qosdi wa al-Murôd fi manâqib Imam Al-Haddâd. Perpustakaan Ulum an-Nasab, n.d.

Yamūt, Gasī. Buhūr al-Shi‘r al-‘Arabī ‘Aruḍ al-Khalīl. Beirut: Dār al-Fikr al-Lubnānī, 1992.

Zahir, Dia. Al-Qiyam fi al-amaliyah at-Tarbawiyah. Kairo: Mu’assasat al-Khalij al-Arabi, 1984.


Full Text: PDF

Refbacks

  • There are currently no refbacks.